Δεκάδες δισ. ευρώ φεύγουν από τη χώρα μας για να καταλήξουν σε γειτονικά κράτη, στις ΗΠΑ, στη δυτική Ευρώπη αλλά και σε φορολογικούς παραδείσους.
Την ώρα που περισσότερα από 63 δισ. ευρώ έχουν κάνει «φτερά» από τις ελληνικές τράπεζες την τελευταία διετία, με τις καταθέσεις των ιδιωτών να περιορίζονται τον περασμένο Νοέμβριο στα 179,6 δισ. ευρώ, δεκάδες δισ. ευρώ φεύγουν από τη χώρα μας για να καταλήξουν σε γειτονικά κράτη, στις ΗΠΑ, στη δυτική Ευρώπη αλλά και σε φορολογικούς παραδείσους, όπως τα Νησιά Κεϊμάν -στα οποία οι Ελληνες «επένδυσαν» περίπου 1,10 δισ. ευρώ (1,49 δισ. δολάρια)-, οι αμερικανικές Παρθένοι Νήσοι (όπου «μετανάστευσαν» περί τα 520 εκατ. ευρώ) και το ανεξάρτητο νησιωτικό σύμπλεγμα της Υερσέης, μεταξύ Γαλλίας και Βρετανίας. Με άλλα λόγια, «λεφτά υπάρχουν», αλλά βρίσκονται στο εξωτερικό…
Οπως προκύπτει από τα αποκαλυπτικά στοιχεία της Συντονισμένης Ερευνας για τις Αμεσες Επενδύσεις (Coordinated Direct Investment Survey –CDIS) που διεξήγαγε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), συγκεντρώνοντας στοιχεία από 80 χώρες, στα τέλη του 2010 οι εκροές κεφαλαίων από την Ελλάδα προς άλλες οικονομίες ανήλθαν συνολικά σε 42,73 δισ. δολάρια (περίπου 33 δισ. ευρώ).
Μάλιστα, φαίνεται πως όσο η κρίση οξυνόταν τόσο τα χρήματα που «ταξίδευαν» εκτός συνόρων πολλαπλασιάζονταν, δεδομένου ότι η ίδια έρευνα στα τέλη του 2009 έδειχνε ότι οι συνολικές εκροές από την Ελλάδα στο εξωτερικό έφθαναν τα 39,43 δισ. δολάρια (περίπου 30 δισ. ευρώ). Από τα ποσά αυτά, εντυπωσιακό είναι ότι μόλις 1 εκατομμύριο δολάρια έχει καταλήξει στην Ελβετία, παρά τον τεράστιο ντόρο για τις καταθέσεις Ελλήνων σε ελβετικές τράπεζες.
Σύμφωνα με τον ορισμό του ΔΝΤ, οι άμεσες επενδύσεις είναι μια διαρκώς αναπτυσσόμενη κατηγορία διασυνοριακών επενδύσεων όπου ο μόνιμος κάτοικος μιας χώρας ελέγχει ή έχει σημαντικό βαθμό επιρροής στη διοίκηση μιας εταιρίας που έχει την έδρα της σε άλλο κράτος.
Συνεπώς, τα στοιχεία που συγκέντρωσε το Ταμείο από τις κεντρικές τράπεζες και όλους τους αρμόδιους φορείς των 80 χωρών απεικονίζουν, μεταξύ άλλων, τις ροές κεφαλαίου προς εξωχώριες (offshore) εταιρίες οι οποίες έχουν ως έδρα φορολογικούς παραδείσους. Αξίζει να σημειωθεί ότι το συνολικό μέγεθος των άμεσων επενδύσεων παγκοσμίως αυξήθηκε κατά περίπου 7% το 2010, ανεβαίνοντας στα 20,7 τρισ. δολάρια, έναντι 19,4 τρισ. δολαρίων το 2009.
Ο δημοφιλέστερος προορισμός για τα χρήματα που διοχετεύονται εκτός Ελλάδος είναι η Κύπρος, η οποία συνδυάζει φορολογικά πλεονεκτήματα και φιλικό για τα ελληνικά κεφάλαια περιβάλλον. Στο νησί της Αφροδίτης καταλήγουν πάνω από το 1/3 των εκροών κεφαλαίων από τη χώρα μας (11,83 δισ. δολάρια το 2010 από το σύνολο των 42,73 δισ. δολαρίων).
Δεύτερη κατατάσσεται η Τουρκία, η οποία μέσα σε ένα χρόνο κατάφερε να ξεπεράσει την Ολλανδία και τη Ρουμανία: οι επενδύσεις εκεί εκτοξεύτηκαν από τα 4,86 δισ. δολάρια το 2009 στα 6,03 δισ. δολάρια το 2010. Από τις γειτονικές χώρες, ψηλά στις προτιμήσεις των Ελλήνων βρίσκονται σταθερά η Σερβία, η Βουλγαρία και η Ουκρανία, ενώ πτωτική ήταν το 2010 η πορεία των εκροών προς την Αλβανία και την ΠΓΔΜ.
Η παρατεταμένη ρευστότητα στην ευρωζώνη είχε ως αποτέλεσμα να περιοριστούν οι τοποθετήσεις στην Ολλανδία -που παρέμεινε ωστόσο το τέταρτο δημοφιλέστερο καταφύγιο, καθώς παρέχει σημαντικές φορολογικές διευκολύνσεις για ορισμένες κατηγορίες επενδύσεων-, στη Γερμανία και την Αυστρία. Ελαφρώς ενισχυμένο αναδείχθηκε αντιθέτως το Λουξεμβούργο.
Μεγαλύτερα κατά 1 δισ. δολάρια ήταν τα κεφάλαια που «μετανάστευσαν» στις ΗΠΑ το 2010 σε σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά, ενώ ωφελημένες βγήκαν και οι αμερικανικές Παρθένοι Νήσοι (τα γνωστά Virgin Islands), που έκαναν τη δυναμική πρώτη είσοδό τους στη λίστα του ΔΝΤ για τις εκροές κεφαλαίων από την Ελλάδα το 2010, φιγουράροντας στην 11η θέση.
Ακόμα ψηλότερα, στην 8η θέση, κατατάσσεται άλλος ένας γνωστός φορολογικός παράδεισος, τα νησιά Κεϊμάν, όπου οι Ελληνες εμφανίζονται να μετέφεραν 1,49 δισ. δολάρια. Λίγο πιο κάτω, στη 14η θέση, βρίσκουμε επίσης την Υερσέη των 92.000 κατοίκων, όπου κατέληξαν 532 εκατ. δολάρια. Πόλο έλξης ελληνικών κεφαλαίων αποτελεί και το Χονγκ Κονγκ (657 εκατ. δολάρια κατέληξαν εκεί το 2010, έναντι 573 ένα χρόνο νωρίτερα).
Ελλειμματικό το ισοζύγιο εκροών- εισροών
Αντίστροφη πορεία σε σχέση με τις εκροές κεφαλαίων κατεγράφη στις εισροές, καθώς οι επενδύσεις στην Ελλάδα μειώθηκαν κατά 2 δισ. δολάρια μέσα σε ένα χρόνο και διαμορφώθηκαν στα 40,32 δισ. δολάρια το 2010.
Ετσι, η φυγή κεφαλαίων ξεπέρασε κατά 2 δισ. ευρώ την εισροή. Στο σχετικό κατάλογο την 1η θέση καταλαμβάνει το Λουξεμβούργο, με επενδύσεις 7,39 δισ. δολαρίων σε ελληνικά επιχειρηματικά σχήματα, ακολουθούν η Ολλανδία, η Γερμανία και η Γαλλία και πέμπτες έρχονται οι ΗΠΑ.
Οπως είναι αναμενόμενο, ούτε από αυτή τη λίστα λείπουν οι φορολογικοί παράδεισοι. Στην πρώτη εικοσάδα συναντάμε την Υερσέη, τις Βερμούδες, τη Λιβερία και το Λιχτενστάιν. Επίσης, στο top 20 περιλαμβάνονται, μεταξύ των άλλων, η Κύπρος, η Ελβετία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (στην 7η, την 9η θέση και τη 15η θέση αντιστοίχως).
