Στις αρχές του περασμένου Αυγούστου, οι βαμβακοπαραγωγοί Κώστας Ζακαλκάς και Σωτήρης Σέφης στα Κύμινα της Θεσσαλονίκης αντίκρισαν ξαφνικά ένα πρωί τις καλλιέργειές τους «καμένες». Τα ζωηρά βλαστάρια των φυτών είχαν μαραθεί και τα φύλλα τους είχαν υποστεί εγκαύματα.
Γρήγορα αποκαλύφθηκε η έκταση της αγροτικής πληγής. Περισσότερα από 7.000 στρέμματα βαμβακιού και οπωροκηπευτικών σε όλο τον κάμπο της Μακεδονίας, από τη Χαλκηδόνα ώς το Κλειδί Ημαθίας, είχαν καταστραφεί. Το κακό είχαν προκαλέσει ρυζοπαραγωγοί στα Κύμινα και στη Χαλάστρα, οι οποίοι παραδέχτηκαν ότι χρησιμοποίησαν το ζιζανιοκτόνο Εστέρας 2,4D. Πρόκειται για εγκεκριμένο σκεύασμα που κυκλοφορεί στην ελληνική αγορά, το οποίο όμως χρησιμοποιείται αυστηρά μόνο στα σιτηρά και το κυριότερο αποκλειστικά τους χειμερινούς μήνες.
Οι ρυζοπαραγωγοί επέλεξαν τον Εστέρα γιατί ήταν φθηνότερος – έως και στη μισή τιμή – από τα υπόλοιπα επίσης εγκεκριμένα ζιζανιοκτόνα.
Υπήρχε όμως ακόμη ένα μυστικό στα Κύμινα. Γεωπόνοι ανακάλυψαν ότι ο Εστέρας είχε αναμειχθεί με το φάρμακο Προπανίλ, επικίνδυνο φυτοφάρμακο που έχει απαγορευθεί και δεν κυκλοφορεί στην ελληνική αγορά.
Στον καιρό της κρίσης, πολλοί αγρότες στρέφονται στο λαθρεμπόριο φθηνών φυτοφαρμάκων που εισάγονται από την Τουρκία και τη Βουλγαρία, αδιαφορώντας για τη δική τους υγεία και τη δηλητηρίαση των χωραφιών τους, κατά συνέπεια και για την ποιότητα και την ασφάλεια των αγαθών που φτάνουν στο πιάτο του καταναλωτή. Στην ελληνική ύπαιθρο υπάρχει ομερτά για το θέμα – «κλείνουμε ο ένας το μάτι στον άλλο» λένε παραγωγοί. Οσοι μίλησαν στο πλαίσιο της έρευνας των «ΝΕΩΝ» – αγρότες, γεωπόνοι, έμποροι φυτοφαρμάκων και εκπρόσωποι εταιρειών – περιγράφουν ότι λαθραία φυτοφάρμακα δηλητηριάζουν τα χωράφια σε πολύ μεγαλύτερη έκταση από ό,τι γράφουν οι εκθέσεις των αρμοδίων υπηρεσιών.
«Σε αποθήκες αγροτών και γεωπόνων μπορείς να βρεις σήμερα μέχρι και παραθείο, ακόμη και DDT, δηλητήρια που έχουν απαγορευτεί εδώ και δεκαετίες» αποκαλύπτει στα «ΝΕΑ» αγρότης των Σερρών.
Τα κυριότερα παράνομα φυτοφάρμακα που χρησιμοποιούνται στην Ελλάδα περιέχουν τις δραστικές ουσίες Propoxur, Simazine, Chlorpyr i fos, Carbendazim, Triazo-phos, Disulfoton-sulfotone, Sebuthylazine, Terbuthyla-zine, Atrazine, Atrazine-desethyl , Bensulfuronmethyl, Metobromuron, Rotenone, Rimsulfuron.
Υπηρεσίες του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης εκτιμούν ότι μόνο το 2012 πέρασαν από την Τουρκία 100 τόνοι του απαγορευμένου ζιζανιοκτόνου Προπανίλ. Ολα τα παραπάνω θεωρούνται ύποπτα για την εμφάνιση καρκίνου, καρδιαγγειακών και νευρολογικών παθήσεων και γι' αυτό αποσύρθηκαν.
Η κρίση έχει πλήξει τους αγρότες
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, τον τελευταίο χρόνο οι τιμές των λιπασμάτων έχουν αυξηθεί κατά 9%. Πρόσφατα μάλιστα ο υφυπουργός Ανάπτυξης Αθανάσιος Σκορδάς δήλωσε ότι παρατηρούνται μέθοδοι καρτέλ στην αγορά φυτοφαρμάκων, αφήνοντας αιχμές για τη σχέση γεωπόνων κα αγροτικών συνεταιρισμών με συγκεκριμένες εταιρείες εισαγωγής και διακίνησης σκευασμάτων.
Στη Βουλγαρία κυκλοφορούν ακόμη φάρμακα που έχουν απαγορευτεί στην ΕΕ. Εχουν το μισό κόστος των αντιστοίχων που κυκλοφορούν στην Ελλάδα και επιπλέον οι αγρότες τα γνωρίζουν και τα εμπιστεύονται.
Και οι λαθρέμποροι κάνουν πάρτι
«Σε πόλεις της Βόρειας Ελλάδας και της Θεσσαλίας μοιράζονται κατά καιρούς τιμοκατάλογοι καταστημάτων από τη Βουλγαρία και τα Σκόπια, με φθηνά φάρμακα, απαγορευμένα στη χώρα μας αλλά δοκιμασμένα προ της απαγόρευσής τους από τους αγρότες...» αναφέρει βαμβακοπαραγωγός.
«Τίποτα από όλα αυτά δεν θα συνέβαινε αν υπήρχε ηλεκτρονική συνταγογράφηση και στα φυτοφάρμακα. Σε περιπτώσεις όπως στα Κύμινα, θα γνωρίζαμε τι ακριβώς ζήτησαν οι παραγωγοί και τι οδηγίες χρήσης παρείχε ο γεωπόνος.
Οπως ακριβώς συμβαίνει στα φάρμακα για τον άνθρωπο και τη σχέση ασθενούς και φαρμακοποιού.
Δυστυχώς, όμως, η διακίνηση και χρήση φυτοφαρμάκων στην Ελλάδα είναι ανεξέλεγκτη» σημειώνει ο πρόεδρος του Γεωπονικού Συλλόγου Μακεδονίας-Θράκης Γρηγόρης Νικολαΐδης.
Ο ίδιος επισημαίνει ότι η προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης τροποποίησε τη νομοθεσία, επιτρέποντας την πώληση φυτοφαρμάκων από οποιονδήποτε έμπορο χωρίς να κατέχει άδεια γεωπόνου. «Αντίστοιχα, το 2005 επιτράπηκε η εισαγωγή φυτοφαρμάκων, εκτός από τις εταιρείες, σε οποιονδήποτε ιδιώτη. Τότε εμφανίστηκαν τα πρώτα παράνομα σκευάσματα μέσω Ιταλίας» διευκρινίζει.
Από την Κίνα στην Τουρκία
Τον προηγούμενο μήνα αστυνομικοί εντόπισαν στο αυτοκίνητο 45χρονου έξω από την Αλεξανδρούπολη 298 συσκευασίες με 87 κιλά φυτοφαρμάκου και 90 πλαστικά δοχεία με 170 λίτρα ζιζανιοκτόνου. Οι ετικέτες ήταν γραμμένες στα τουρκικά και το λαθραίο φορτίο είχε παραλήπτες αγρότες στη Θεσσαλονίκη. Ο ίδιος διακινητής είχε συλληφθεί ξανά τον περασμένο Σεπτέμβριο, έχοντας περάσει 290 λίτρα φυτοφαρμάκων από την Τουρκία. Λαθρέμποροι συνελήφθησαν την περασμένη εβδομάδα και στο Ορμένιο Εβρου.
Στην τελευταία έκθεση της Europol για το λαθρεμπόριο φυτοφαρμάκων (Ιανουάριος 2012) αποκαλύπτεται μια χρυσοφόρα δράση διεθνούς μαφίας. Τα φυτοφάρμακα παρασκευάζονται στην Κίνα και μεταφέρονται χύμα, σε τσουβάλια και βαρέλια, στην Τουρκία. Συσκευάζονται σε δοχεία, πάνω στα οποία τοποθετούνται πλαστές ετικέτες γνωστών εταιρειών, όπως Syngenta, BASF, DuPont, Dow κ.λπ. Ρώσοι και Ελληνες ομογενείς από την ΕΣΣΔ αναλαμβάνουν τη μεταφορά του κοντραμπάντο στην Ελλάδα. Το λαθραίο εμπόρευμα μεταφέρεται ακόμη και με οπωροκηπευτικά. Η μαφία των φυτοφαρμάκων, σύμφωνα με την Europol, έχει συνδέσμους ακόμη και στις αγροτικές περιοχές, οι οποίοι κατευθύνουν και παραπλανούν τους παραγωγούς. Το λαθρεμπόριο εκτείνεται σε όλη την Ευρώπη, υπολογίζεται μάλιστα ότι προκαλεί απώλειες στη φορολογία των κρατών-μελών έως και 30 εκατ. ευρώ ετησίως. Κοντέινερ-βόμβες από την Κίνα εντοπίζονται τακτικά σε μεγάλα ευρωπαϊκά λιμάνια.
Eυθύνες για την εμφάνιση καρκίνου
Σύμφωνα με τον καθηγητή της Γεωπονικής Σχολής του ΑΠΘ Δημήτρη Κωβαίο, οι αγρότες παραβλέπουν τους κινδύνους και επιμένουν να ραντίζουν με κινεζικά φυτοφάρμακα.
«Εκτός από την ενημέρωση, μια λύση θα ήταν να φτιάξουν οι εταιρείες ειδικές συσκευασίες, εκτός από τις ετικέτες, που δύσκολα αντιγράφονται από τους λαθρεμπόρους».
Οι επιπτώσεις στο περιβάλλον και στην ανθρώπινη υγεία είναι εφιαλτικές. Ερευνα της χημικού του ΑΠΘ Ελένης-Χρυσούλας Καλογρίδη αποκάλυψε υπολείμματα φυτοφαρμάκων στα επιφανειακά νερά και τα ιζήματα των λιμνών Κερκίνη, Δοϊράνη και Βόλβη. Το πιο εντυπωσιακό: το 20% των ανιχνεύσιμων ουσιών αφορούσαν φυτοφάρμακα που έχουν απαγορευτεί στην Ελλάδα την τελευταία πενταετία...
Παραδείγματα αντίστοιχα με τους βαμβακοπαραγωγούς στα Κύμινα Θεσσαλονίκης υπάρχουν σε όλη την Ευρώπη. Το 2004 στη Γαλλία καταστράφηκαν εκτάσεις καλλιέργειας πατάτας από τη χρήση πλαστών ζιζανιοκτόνων ενώ το 2007, όταν εντοπίστηκαν υπολείμματα isofenphos methyl (δραστική ουσία που ουδέποτε εγκρίθηκε στην ΕΕ) σε πιπεριές από την Αλμερία της Ισπανίας, αποκλείστηκαν οι εξαγωγές από την περιοχή. Τον περσινό Μάιο εντοπίστηκαν στην Αν. Ευρώπη πλαστά φυτοφάρμακα που περιείχαν ενδοκρινικούς διαταράκτες.
«Οι επιπτώσεις είναι καταστροφικές, πολλές ουσίες ευθύνονται για εμφάνιση καρκίνου, καρδιαγγειακών νοσημάτων και νευρολογικών παθήσεων. Οι αγρότες σε όλη την Ευρώπη δεν γνωρίζουν ότι πρωτίστως θέτουν σε κίνδυνο τη δική τους υγεία και βέβαια ότι τα επικίνδυνα συστατικά μεταφέρονται στα αγροτικά προϊόντα» λέει στα «ΝΕΑ» ο Χανς Μίλερμαν από το γραφείο Βρυξελλών του Δικτύου Δράσης κατά των Φυτοφαρμάκων (Pesticide Action Network - PAN).
Και προσθέτει: «Πολλές φορές οι παραγωγοί απλώς εμπιστεύονται τον αγρότη στο διπλανό χωράφι που κομπάζει ότι βρήκε μια δραστική λύση.
tanea.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου